Voor- en nadelen van de hulp van een mediator bij echtscheiding

Mediation is één van de mogelijkheden waarvoor scheidende stellen kunnen kiezen bij de afhandeling van het huwelijk. Het is een procedure waarbij relatief véél input van de scheidende partners gevraagd wordt. Dit maakt dat deze vorm niet geschikt is voor iedere situatie. In dit artikel maken we de voor- en nadelen van de hulp van een mediator bij echtscheiding inzichtelijk en bespreken we de meest gangbare alternatieven.

Waarom de letterlijke betekenis van de term mediation niet past bij echtscheidingen

De letterlijke betekenis van de term mediation past eigenlijk niet bij de rol van een mediator bij echtscheiding. “Mediation” staat immers voor “conflictoplossing” maar dat is bij echtscheiding echter niet het geval.

Een mediator kan het beste gezien worden als een neutrale gespreksleider die de scheidende partners door het echtscheidingsproces zal begeleiden. Hierbij wordt er dus niet gekeken of een huwelijk nog te redden is, maar ligt de aandacht op de afhandeling hiervan.

Mediation biedt scheidende partners de mogelijkheid om op een juridisch deskundige, maar vooral menselijke manier het proces te doorlopen. Het grote verschil met afzonderlijke juridische bijstand is de onpartijdige rol die de mediator aanneemt. Deze persoon zal in géén enkele situatie een oordeel vellen en alleen bezig zijn met procesbewaking.

Wat is de functie van een mediator bij echtscheiding?

Een mediator kan dus het beste gezien worden gezien als een onpartijdige derde. Deze persoon zal niet de belangen behartigen van één van de partners maar zich alleen richten op het bewaken van de juiste balans gedurende het scheidingsproces. Hij of zij zorgt dat de scheidende partners naar elkaar luisteren en afspraken maken waar beide partijen achter staan. Uiteraard zal de mediator wel wijzen op de voor- en nadelen van de opties die besproken worden.

Naast procesbewaking heeft de mediator ook een begeleidende rol. Een mediator weet immers precies wat er allemaal geregeld moet worden bij een scheiding en zal het stel hier op wijzen. Een mediator is uiteraard prima juridisch onderlegd en volledig thuis in dit vakgebied. De mediator zal dan ook bewaken dat er géén afspraken worden gemaakt die juridisch niet geaccepteerd worden. Tot slot kan de juridische kennis van de mediator gebruikt worden bij praktische vragen of onduidelijkheden. De mediator is in dit geval de ervaringsdeskundige.

Voorwaarden om mediation als mogelijkheid te zien bij echtscheiding

Mediation heeft een vriendelijk en menselijk karakter. De scheidende partners zitten gezamenlijk om de tafel om de afspraken met betrekking tot de afhandeling van het huwelijk vorm te geven. Een goede echtscheidingsmediator zal in staat zijn om zowel de zakelijke-, emotionele- als juridische achtergronden bij het ontbinden van een huwelijk te belichten en de scheidende partners op basis hiervan overwogen keuzes te laten nemen. De mediator zal echter niet de opties zelf formuleren. Hiermee komen we op één van de belangrijkste voorwaarden om te kiezen voor mediation bij echtscheiding:

De scheidende partners moeten in staat zijn om zelf (gezamenlijk) afspraken te maken. De partners moeten zelf met input komen om de inhoud van een echtscheidingsconvenant (en eventueel een ouderschapsplan) vorm te geven.

Het is dus van het grootste belang dat beide partijen achter de keuze voor mediation staan, hier in alle eerlijkheid aan meewerken en vertrouwen hebben (en houden) in het neutrale karakter van deze vorm van scheiden. Op het moment dat aan één van deze voorwaarden niet wordt voldaan, zullen de partners toch genoodzaakt zijn om een andere weg te bewandelen.

Waaraan zijn goede mediators te herkennen?

Om de kans op de gewenste afloop van mediation te vergroten, is het van groot belang om met zorg een mediator te kiezen. De afspraken die de mediator op papier zet en met een handtekening bekrachtigd worden, zijn immers wel bindend. Uiteraard zijn er diverse mediators die hun diensten aanbieden. Goede mediators zijn te herkennen aan een inschrijving bij de Mediator Federatie Nederland (MfN), de vertegenwoordiger van de verenigde mediators. De mediators die bij de MfN aangesloten zijn, hebben de juiste opleidingen gevolgd en werken volgens specifieke kwaliteitsnormen. Dit wordt getoetst voordat een keurmerk wordt afgegeven of verlengd.

Een goede mediator heeft een mediation-opleiding met succes doorlopen en kan zich onderscheiden met het bovengenoemde branchegerichte kwaliteitskeurmerk. Dit laatste is wel even iets om rekening mee te houden. Aan het mogen beoefenen van het vak “mediator” zitten immers géén eisen verbonden. Deze beroepsgroep is onbeschermd. Dit wil zeggen dat iedereen zich mediator mag noemen, zelfs zonder het bezitten van een vakgerichte diploma of andere bewijzen van vaardigheid. Het komt regelmatig voor dat mensen verrast worden door de onbekwaamheid van een “so called mediator” en onnodig veel geld kwijt zijn aan deze persoon.

Voordelen inschakelen echtscheidingsmediator

Mediation is een moderne vorm van het ontbinden van een huwelijk. Veel stellen kiezen dan ook voor dit alternatief. De belangrijkste voordelen van het inschakelen van een echtscheidingsmediator zijn:

De lijnen in een mediation overlegstructuur zijn kort en ongecompliceerd. Dit biedt mogelijkheden om direct op elkaar te reageren. Hier wordt zeer veel tijdwinst mee geboekt. Uiteraard heeft het scheidende stel de volledige vrijheid in het bepalen van de tijdsduur dat het proces in beslag zal nemen en de hoeveelheid gesprekken die er vooraf gevoerd worden.
Bij mediation wordt er gebruik gemaakt van “slechts” één partij die juridische hulp biedt. Uiteraard scheelt dit aanzienlijk in de kosten in vergelijking met de keuze om van afzonderlijke juridische hulp gebruik te maken omdat er een flinke besparing plaatsvindt op de inzet van juridische uren.
De scheidende partners hebben de oplossing in eigen hand en zijn niet afhankelijk van een derde partij zoals de rechter. Als er gekozen wordt voor mediation kunnen de partners gezamenlijk zoeken naar een oplossing die het beste bij hen past. Er is veel minder sprake van een winnaar en een verliezer.
Het persoonlijke karakter van mediation heeft als grote voordeel dat opmerkingen niet op een verkeerde manier kunnen worden geïnterpreteerd omdat er mogelijkheden zijn om een standpunt te verduidelijken of te onderbouwen. De kans op misverstanden, met als gevolg dat een situatie escaleert, wordt hiermee aanzienlijk kleiner. Uiteraard kan de mediator in diens rol als gespreksleider ook een bijdrage leveren om het ontstaan van onoplosbare ruzies te voorkomen.
Mediation biedt dus meer kans op het in stand houden van een goede relatie tussen ouders (lees: ex-partners). Dit kan van groot belang zijn bij de verzorging van kinderen die uit het huwelijk zijn voortgekomen. Veel praktijksituaties wijzen uit dat dit erg prettig is bij omgangsregelingen en het nemen van eventuele kindgerelateerde beslissingen in de toekomst.
Mediation heeft een open overlegstructuur waarbij er in sommige gevallen meer duidelijkheid ontstaat over de achtergrond van de scheiding. Dit kan verhelderend werken met betrekking op de persoonlijke verwerking van de situatie waardoor een focus naar de toekomst eenvoudiger kan worden.

Wanneer het inschakelen van echtscheidingsmediators géén goede optie is

Hoewel mediation véél praktische voordelen heeft, is lang niet elke situatie geschikt voor deze optie. Er zijn dan ook diverse argumenten aan te voeren waarom het inschakelen van echtscheidingsmediators geen goede keuze is:

Partners moeten beiden het vertrouwen hebben dat ze in staat zijn om, in onderling overleg, afspraken te kunnen maken die betrekking hebben op de afhandeling van het huwelijk en (eventueel) op de toekomst van de kinderen.
Partners moeten vertrouwen hebben bij de neutraliteit van de mediator.
Er is altijd een risico dat er gedurende het proces alsnog een conflict ontstaat waardoor er voor een ander echtscheidingsproces gekozen moet worden. Uiteraard heeft dit een negatief effect op de totale kosten van de scheiding aangezien de mediator wel een rekening zal sturen voor de ingezette uren. De vraag is of de partners een dusdanig vertrouwen in deze procedure hebben dat ze dit risico willen nemen.
Een eventueel conflict is zo hoog opgelopen dat het niet meer mogelijk is om gezamenlijk afspraken te maken (onder andere bij fysiek geweld).
De partners bekommeren zich niet om het welzijn van hun toekomstige ex of geven niets (meer) om de mening van de andere partij.
Op het moment dat één van de partners niet in staat is om voor het eigen belang op te komen. Een mediator kan in dat geval niets voor het stel betekenen door het neutrale karakter van mediation.
Op het moment dat er een gerechtelijke uitspraak nodig is om een scheiding vorm te geven zoals het geval is bij beslaglegging of een eenzijdig verzoek om te scheiden.
Op het moment dat er twijfels bestaan over de vakbekwaamheid van een mediator (uiteraard is dit situatieafhankelijk).
Er zijn redenen om binnen een kort tijdsbestek te scheiden omdat er andere belangen spelen.
Mediation wordt als te duur ervaren en er wordt de voorkeur gegeven aan voordeligere opties.

Online scheiden een alternatief voor mediation?

Hoewel veel scheidende stellen kiezen voor mediation, zijn er ook andere alternatieven. Vooral het online scheiden wordt gezien als zéér interessant alternatief, waarvoor dan ook steeds vaker gekozen wordt. Online scheiden heeft immers véél overeenkomstige eigenschappen met mediation maar heeft een nog zelfstandiger karakter. Een scheidend stel is nog meer op zichzelf aangewezen.

Bij het online scheiden zorgt een scheidend stel volledig zelf voor het vastleggen van de afspraken die nodig zijn bij een ontbinding van een huwelijk op papier. De juridische hulp wordt pas in de allerlaatste fase van een echtscheidingsprocedure ingeroepen, om aan de wettelijke verplichting te kunnen voldoen dat het indienen van een verzoek tot echtscheiding alleen door een familierecht advocaat mag worden gedaan.

Doordat er géén gebruik wordt gemaakt van de kennis en kunde van bijvoorbeeld een mediator, lijkt een scheidend stel voor een lastigere weg te kiezen, maar dat is niet het geval. Alle informatie en antwoorden op praktische vragen die ontstaan gedurende deze procedure, zijn relatief eenvoudig te vinden op het internet. Tevens is het zeer eenvoudig om rechtsgeldige echtscheidingsconvenanten en ouderschapsplannen te downloaden.

Belangrijkste voordelen online scheiden

De keuze voor online scheiden heeft een aantal praktische voordelen:

Het proces van echtscheiding kan volledig in eigen tempo worden doorlopen.
Minder afhankelijkheid van de beschikbaarheid en planning van een juridisch partner.
Online scheiden is veruit de voordeligste optie om een scheidingsprocedure te doorlopen.
Online scheiden heeft een locatie onafhankelijk karakter. De toekomstige ex-partners hoeven nergens fysiek aanwezig te zijn gedurende het proces.
Online scheiden met behulp van gesubsidieerde rechtsbijstand behoort tot de mogelijkheden.
Gebruik te maken van een versnelde procedure is mogelijk bij online scheiden.

De beste “online mediator”?

Door de toenemende populariteit van het online scheiden lijkt het erop dat de fysieke mediator bij echtscheiding steeds meer vervangen wordt door een digitale “soortgenoot”. Dit is uiteraard ook terug te zien in de hoeveelheid aanbieders van het online scheiden. Uiteraard maakt dit de keuze welke aanbieder het meest past bij specifieke wensen wel lastiger.

Net als bij “de mediator van vlees en bloed”, zitten er ook géén eisen verbonden aan het aanbieden van online scheiden. Ook in dit geval mag iedereen zich aanbieder van het online scheiden noemen.

Hieronder treft u een handige vergelijker aan om een aantal aansprekende en betrouwbare aanbieders van het online scheiden onder de aandacht te brengen. Met behulp van deze vergelijker is het mogelijk om snel en eenvoudig dé juridische aanbieder selecteren die bij u past. Hiermee wordt u veel werk om de juiste aanbieder te selecteren voor een proces, waar u ongetwijfeld het liefst zo snel mogelijk van af wilt zijn, bespaard.